بورسیت تروکانتر از علل شایع درد لگن است. بورسیت تروکانتر به معنی التهاب بورس روی تروکانتر بزرگ بوده و میتواند موجب احساس درد در قسمت خارجی لگن خاصره شود. در ادامه به روشهای درمانی مختلف و بیان اهداف و مزیتهای فیزیوتراپی بورسیت لگن خواهیم پرداخت.
بورسیت لگن چیست؟
بورسیت لگن یا تروکانتر (Trochanteric bursitis)، التهاب بورس در بخشی از استخوان لگن و یا مفصل ران به نام تروکانتر بزرگ (greater trochanter) است. زمانی که بورس ملتهب شود، لگن دردناک میشود. این بیماری دلیل رایج درد لگن است.
بیماری بورسیت لگن یا بورسیت تروکانتریک بیماری مربوط به التهاب و ورم بورسهایی است که در نزدیکی مفصل لگن قرار گرفتهاند. بورسیت معمولا در اثر استفاده بیشازحد و حرکت مداوم تاندونها ایجاد میشود. چنین حرکاتهایی موجب سایش زیاد سطوح بورس بر روی هم و در نهایت التهاب بورسها میشود.
علت ایجاد بورسیت لگن
بورسیت تروکانتر به یک یا چند علت ایجاد میشود:
آسیب دیدن لگن: افتادن روی زمین روی استخوان لگن، برخورد لگن به یک جسم سخت و یا دراز کشیدن روی پهلو به مدت طولانی باعث آسیب این استخوان خواهد شد.
انجام دادن کارها و یا فعالیتهای ورزشی که مستلزم استفادهی زیاد از مفصل ران است: بالا و پایین رفتن از پلهها، کوهنوردی و سر پا ایستادن به مدت طولانی از جمله علل این بیماری میباشد.
ساختار قامتی نامناسب: بیماریهایی همچون اسکولیوز و آرتروز مهرهی فقرات پایینی و دیگر مشکلات ستون فقرات باعث بروز این مشکل میشود.
فشار و استرس زیاد روی بافتهای نرم: به دلیل مشکلاتی همچون آرتروز و یا نامساوی بودن طول پاها فشار زیادی به بافتها تحمیل میشود.
دیگر بیماریها: روماتیسم مفصلی، نقرس، بیماریهای تیروئیدی، پسوریازیس و واکنش غیر طبیعی به داروها گاهی باعث بروز بورسیت لگن میشوند. در موارد نادر به دلیل وجود یک عفونت، این بیماری پدید میآید.
جراحی قبلی در اطراف لگن: انجام جراحی پروتز مفصل ران میتواند باعث بروز بورسیت در این ناحیه شود.
رشد استخوان زاید روی استخوان طبیعی لگن و یا کمبود کلسیم: در تاندونهای متصل به مفصل ران
بورسیت لگن در زنان و افراد میانسال و مسن شایعتر است.
علائم بیماری بورسیت لگن
بورسیت لگن معمولاً باعث بروز این علائم میشود:
- درد هنگام بالا رفتن از پلهها
- درد هنگام دراز کشیدن روی لگن
- درد در قسمت خارجی لگن، ران و یا باسن
- درد هنگام ایجاد فشار روی قسمت خارجی لگن
- دردی که هنگام برخواستن از روی صندلی اتومبیل و یا مبلها و صندلیهای کم ارتفاع شدیدتر میشود.
تشخیص بورسیت لگن
جهت تشخیص بورسیت لگن، متخصص ارتوپدی به معاینه فیزیکی و بررسی وجود درد و حساسیت در اطراف لگن میپردازد. معمولا تستهایی جهت تشخیص هر گونه آسیب نیز از سوی پزشک تجویز خواهد شد. تستهای تصویربرداری مانند رادیو گرافی ساده و MRI نیز به تشخیص کمک میکنند.
درمان بورسیت لگن
خوشبختانه این عارضه در اغلب موارد با روشهای غیرجراحی قابل درمان است. هدف اصلی در درمان کاهش درد و التهاب (تورم)، بازگرداندن توان حرکتی، پیشگیری از ناتوانی حرکتی و عود کردن دوبارهی بیماری میباشد. توصیههای درمانی شامل ترکیبی از استراحت، استفاده از وسایل کمکی، سرما و گرما است.
سایر روشهای پیشرفتهی درمانی شامل:
داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی: مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
تزریق کورتیکواستروئید: توسط پزشک بلافاصله بعد از تزریق درد و التهاب کاهش پیدا میکند.
فیزیوتراپی: توان حرکتی را افزایش میدهد و از این جهت بسیار سودمند خواهد بود.
جراحی: زمانی که دیگر روشهای درمانی موثر نباشد
افزایش استراحت و کاهش سطح فعالیت برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و تشدید علائم ضروری است.
فیزیوتراپی بورسیت لگن
فیزیوتراپی بهترین روش درمان بورسیت تروکانتریک است. فیزیوتراپی علاوه بر کمک به کاهش درد و التهاب نقش موثری در بازآموزی عضلات و تسهیل راه رفتن بیمار داشته و از عود مجدد بیماری جلوگیری میکند. فیزیوتراپیست برای درمان بورسیت تروکانتریک از متدها و مدالیتههای مختلفی همچون لیزر تراپی، شاک ویو تراپی، الکتروتراپی، مگنت تراپی، اولتراسوندتراپی و تمرین درمانی بهره میبرد.
روشهای فیزیوتراپی کمک زیادی به کاهش درد و عوارض ناشی از این آسیب کرده و روند بهبودی را سرعت میبخشند. انجام تمرینات کششی و تقویتی تحت نظر فیزیوتراپیست بهترین روش در درمان بورسیت تروکانتر است.
تمرینات کششی موجب میشوند تاندون عضلات مفصل لگن نرم و قابل انعطاف شده و در نتیجه سایش کمتری بر روی تروکانتر بزرگ و بورس داشته باشد. تمرینات تقویتی نیز با تقویت عضلات لگن به کاهش علائم و تسریع بهبودی کمک زیادی میکنند.
پیشگیری از ابتلا به بورسیت لگن
از آنجایی که بیشتر موارد بورسیت به دلیل فعالیت زیاد و استفادهی بیش از حد از مفصل ایجاد میشود، بهترین درمان ممکن، پیشگیری است. بسیار مهم است که فرد از انجام فعالیتهایی که باعث بروز مشکل میشود، پرهیز کند و یا آنها را به شیوهی خوب و درستی تغییر دهد. مشکلات زمینهای مانند تفاوت طول پاها، ساختار قامتی نامناسب و انجام حرکات ورزشی و فعالیتهای شغلی به شیوهی غلط باید تصحیح شوند.
در زمان انجام دادن فعالیتهای روزانه این کارهای ساده را انجام دهید:
- در آغاز انجام دادن یک فعالیت به آرامی عمل کنید و بعد به تدریج سرعت انجام آن را زیادتر کنید.
- از توان و قدرت محدود استفاده کنید و به صورت مداوم یک فعالیت را انجام ندهید.
- اگر احساس درد داشتید، انجام آن کار را متوقف کنید.
- عود کردن دوبارهی بورسیت
- تب داشتن و قرمزی، تورم و داغ بودن ناحیهی آسیب دیده
- دردی که احساس میکنید، مانع از انجام فعالیتهای عادی روزانه میشود و یا با انجام روشهای خود مراقبتی بهبود پیدا نمیکند.
توصیههای کلیدی برای جلوگیری از ابتلا به بورسیت لگن
- از انجام فعالیتهای تکرار شونده که فشار زیادی را به مفصل ران یا لگن وارد میکند، به شدت خودداری کنید
- در صورت داشتن اضافه وزن باید به وزن طبیعی برسید
- اگر به مشکل نامساوی بودن طول پاها مبتلا هستید، با پوشیدن کفش مناسب این مشکل را تا حدودی برطرف کنید
- قدرت و انعطاف پذیری عضلات ناحیهی لگن را افزایش دهید
- از عصا و یا واکر به مدت یک هفته و یا بیشتر استفاده کنید
