سندرم اختلال عمل دردناک عضلانی مفصل فکی
یکی از علل شایع دردهای صورت، دردهای عضلانی این ناحیه میباشد. سندرم اختلال عمل دردناک عضلانی (Myofascial pain disfunction syndrome) یکی از مهمترین اختلالات عضلانی ناحیه صورتی است که بسیاری از بیماران از درد، حساسیت به لمس یک یا چند عضله جونده و محدودیت عملکرد ناشی از این سندرم رنج میبرند.
برخی از محققین از ساختار روحی بیماران به عنوان یک عامل مستعد کننده این سندرم نام بردهاند و استرس را عامل قابل توجهی در بروز عادات فشردن و ساییدن دندانها به هم دانستهاند که منجر به اسپاسم عضلات جونده میشود. سندرم اختلال عمل دردناک عضلانی مفصل فکی ـ گیجگاهی یا عضلات جونده که به اختصار MPDS نامیده میشود، باعث ایجاد درد و حساسیت در عضله جونده میشود که از طریق روشهای موثر فیزیوتراپی میتوان این اختلال را درمان نمود.
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی زمانی ایجاد میشوند که غضروف اطراف مفصل یا خود مفصل آسیب ببیند. اختلالات مفصل گیجگاهی فکی همچنین زمانی ایجاد میشود که مفصل به علت ضربه وارد آمده به صورت یا آسیبهای دیگر دچار دررفتگی شود. متاسفانه متخصصین ارتودنسی اغلب قادر به تشخیص علت اختلالات مفصل گیجگاهی فکی در بیمار نیستند. با این حال، برخی از افراد در معرض خطر ابتلای بیشتر به اختلالات مفصل گیجگاهی فکی نسبت به دیگران میباشند. به عنوان مثال، اگر آرتریت دارید یا عمل دندان قروچه یا فشردن دندانها روی یکدیگر برای مدت طولانی را انجام میدهید، ممکن است دچار اختلالات مفصل گیجگاهی فکی شوید.
علائم سندرم اختلال عمل دردناک عضلات جونده
علائم سندرم اختلال عمل دردناک عضلات جونده شامل موارد زیر است:
- درد مبهم ناحیه صورت
- حساسیت به لمس یک یا چند عضلۀ جونده
- محدودیت یا انحراف فک پایین در باز شدن
درمان سندرم مفصل گیجگاهی فکی با فیزیوتراپی
برنامه درمانی فیزیوتراپی به صورتی است که باعث افزایش میزان باز شدن دهان، جلو آوردن فک پایین، حساسیت به لمس عضلات گردن، صدای مفصلی، درد ناحیه مفصل گیجگاهی _ فکی، درد ناحیه گیجگاه و گردن میشود. ببا توجه به این که یکی از فرضیات ایجاد نقاط ماشهای، التهابی بودن این نقاط است و از طرفی پرتوی لیزر باعث کاهش مواد التهابی میشود، در نتیجه التهاب و ادم کمتر میشود و با افزایش آستانه تحریک و تحریک ترشح مواد شبه مورفینی، اثر ضد دردی و تسکینی دارد.
درمان محافظهکارانه معمولا در تخفیف درد و اختلال عمل مفید است. تحریکات الکتریکی، FES، بیوفیدبک، لیزر کمتوان، PNF جهت کمک کردن به ترمیم بافت، تسکین درد، کاهش آماس و التهاب و تمرینات فک و صورت به کار میرود. بیوفیدیک نیز با آموزش آگاهانه به مریض به ریلکس کردن عضلات جونده، کاهش اسپاسم و استفاده و به کارگیری درست عضلات کمک میکند. در جهت افزایش دامنه حرکتی از تکنیکهای کششی، موبیلیزیشن و آزادسازی مایوفاشیال استفاده میشود.
شایعترین سمپتومهای بیماران، صدای مفصل و احساس خستگی در فک و بعد از آن درد عضلات و مفصل و درد در حرکات فکی است که فیزیوتراپیست با تجویز اسپلینتهای stabilization مناسب در درمان اختلالات مفصل فکی گیجگاهی جهت کاهش علایم کلینیکی و سمپتومهای بیماران، به خصوص حساسیت عضلات به لمس، کمک میکند.
